Encyklopedia Katolicka, tom V, Lublin 1993, s. 175-176
Figas Michał OFMConv., imię zakonne Justyn, ur. 24 VI 1886 r. w MacClure (Pensylwania), zm. 23 X 1959 r. w Buffalo; twórca polskich audycji radiowych w Stanach Zjednoczonych (Godzina Różańcowa Ojca Justyna).
Po ukończeniu w Trenton (New Jersey) gimnazjum św. Franciszka z Asyżu, odbył w latach 1904-07 nowicjat i studia filozoficzne, a następnie studia teologiczne w Collegium Seraphicum w Rzymie, gdzie w 1911 r. uzyskał doktorat, a w 1910 r. przyjął święcenia kapłańskie. Po powrocie do Stanów Zjednoczonych pracował jako wikariusz w parafii św. Józefa w Milwaukee. Od 1914 r. był sekretarzem polskiej prowincji franciszkanów konwentualnych w Buffalo. W 1923 r. został prowincjałem prowincji św. Antoniego z siedzibą w Buffalo (funkcję tę piastował do 1939 r.). W 1925 r. powołał grupę misjonarzy ludowych pracujących w parafiach polonijnych i rozpoczął działalność wydawniczą. Za jego kierownictwa franciszkanie objęli 16 polonijnych parafii, a dynamiczny rozwój prowincji (1939 r. – 44 klasztory, 38 parafii, 3 seminaria, 307 zakonników) doprowadził do jej podziału w 1939 r. i utworzenia drugiej prowincji pod wezwaniem św. Bonawentury.
Figas był znany jako opiekun biednych i sierot (z jego inicjatywy został m. in. wybudowany Szpital św. Józefa w Buffalo) oraz duszpasterz polskich emigrantów i organizator pomocy dla Polski. W 1934 r. został odznaczony przez rząd polski Orderem Polonia Restituta. Szczególną troską otaczał więźniów i skazanych na śmierć. Rozgłos przyniosło mu apostolstwo radiowe, od 1926 r. w programie braci Kolipińskich, a od 1931 r. we własnym programie „Godziny Różańcowej”. Na życzenie słuchaczy Figas opublikował „Zbiór pytań i odpowiedzi radiowych ze stacji Webr w Buffalo” (Buffalo 1931) oraz zbiór pogadanek pt. „Mowy radiowe wygłoszone w latach 1932-1958” (I-XXVIII, Buffalo 1932-59).
W listopadzie 1939 r. Figas odwiedził wraz z amerykańską delegacją rządową obozy polskich żołnierzy internowanych w Rumunii, a w 1942 r. garnizony wojska polskiego w Anglii. Kilkakrotnie występował w sprawach polskich u papieża Piusa XII. W związku z tą misją opublikował „Pustki w piekle. Opis pobytu polskich uchodźców w południowej Europie w okresie drugiej wojny światowej (I-II, Miw 1940); ponadto ogłosił „Kościół katolicki a robotnik” (Buffalo 1932) i „Z Kanady do Wielkiej Brytanii bombowcem” (I-II, Miw 1944).
P. Bucki, Krótki życiorys najprzewielebniejszego ojca Justyna F., w: Pamiętnik dziesięciolecia Seminarium św. Jacka, Granby 1937, 54-68; A Zwiercan, Działalność franciszkanów wśród Polonii 1772-1976, w: Studia polonijne Lb 1979, III 87-201; T. Zasępa, wspólny skarb Polonii i Polski – Godzina Różańcowa, w: Mowy radiowe Ojca Korneliana, Buffalo 1983-84, 117-120, tenże Emigracyjni katecheci radiowej „Godziny Różańcowej”, Buffalo 1984.
(Tadeusz Zasępa, Antoni Zwiercan)
