Wywiad z O. Justynem Figasem, OFM Conv.

przeprowadzony przez przedstawiciela Firmy Meblowej Państwa Rosińskich dotyczący Szkoły św. Franciszka w Athol Springs, NY. Wywiad nadany dnia 9 Maja 1937.

Dotychczas na naszych programach Radiowych przedstawialiśmy wam różne znane nam osobistości; lecz dzisiaj, mamy obecną tutaj, celem wywiadu, osobistość, nader dobrze znaną, nie tylko w Buffalo, ale nawet w dalekich zakątkach naszego kraju, którego głos, już od kilku lat rozbrzmiewa na falach radiowych eteru podczas tego ulubionego, przez Naród Polski, programu Radiowego „Godziny Różańcowej”.

Oto mam wielką przyjemność i zaszczyt, przedstawić wam Przewielebnego Ojca Justyna, Prowincjała Ojców Franciszkanów.

Spiker: Żeby zaspokoić ciekawość wielu z naszych słuchaczy, może chciałby nam Przewielebny Ojciec Prowincjał powiedzieć ile lat obecnie liczy?

O. Justyn: Jestem 51 lat młody!

Spiker: Gdzie się przewielebny Ojciec urodził?

O. Justyn: w McClure, Pa, w patchu, czyli wiosce pensylwańskiej. Potem śp. tatuś kupił małą farmę w Everson, Pa; tam mieszkaliśmy.

Spiker: Gdzie pobierał nauki?

O. Justyn: Nauki elementarne pobierałem w Szkole Parafialnej św. Józefa w Everson, PA. Nauki wyższe - w Kolegium św. Franciszka w Trenton NJ, a filozofię i teologię w Rzymie.

Spiker: Kiedy Przew. Ojciec został wyświęcony na kapłana?

O. Justyn: Dnia 17 lipca 1910 roku.

Spiker: Czy w Ameryce?

O. Justyn: Nie zostałem wyświęcony w Rzymie, przez Kard. Merry del Val.

Spiker: Kiedy Przewielebny Ojciec został obrany Prowincjałem?

O. Justyn: W roku 1923.

Spiker: Jak długo trwa urząd Prowincjała?

O. Justyn: Trwa przez trzy lata.

Spiker: W jaki sposób wybiera się Prowincjała?

O. Justyn: Wybór na Prowincjała dzieje się według przepisów konstytucji sekretnie na Kapitule zwołanej przez Przewielebnego Ojca Generała naszego zakonu co trzy lata i wtenczas OO. Przełożeni domów i inni maja prawo do wyboru Prowincjała, sekretnie piszą na karteczce imię i nazwisko Ojca, który otrzyma większą połowę głosów danych zostaje przez generała ogłoszony i potwierdzony jako Prowincjał - lecz jeśli Ojcowie pragną, aby ta sama osoba piastowała urząd Prowincjała po raz trzeci, czwarty i piąty, wtenczas połowa głosów danych nie wystarcza, by obrać taka osobę na ten urząd, ale potrzeba dwie trzecie.

Spiker: Od jak dawna istnieje zakon Franciszkański?

O. Justyn: Od przeszło 700 lat. Św. Franciszek założył 3 zakony, Zakon pierwszy tak zwany Braci Mniejszych; Zakon drugi dla niewiast, pod nazwą Klarysek; Zakon trzeci dla osób świeckich, pod nazwą Tercjarzy. Do tego pierwszego Zakonu należą Konwentualni, Bernardyni, Reformaci i Kapucyni.

Spiker: O ile wiem to zakon, do którego Przew. Ojciec należy nazywa się zakon Braci Mniejszych Konwentualnych. Co to znaczy „Konwentualni”?

O. Justyn: Zaraz po śmierci św. O. Franciszka, cały naród w Asyżu, przejęty miłością do tego Biedaczyny z Asyżu, garnął się gromadnie na nabożeństwa do Bazyliki św. O. Franciszka, zwanej Sacro Convento, a tymczasem Kościoły parafialne a nawet i Katedralny świeciły pustkami, dlatego tak biskup z Asyżu jak i proboszczowie nie bardzo przychylnym okiem patrzyli na Franciszkanów; doszło nawet do tego, że zabroniono w niedzielę i święta nakazane wszelkich nabożeństw w Bazylice św. O. Franciszka, a nawet przez pewien czas zakazano trzymać Przenajświętszy Sakrament. Naród z Asyża doniósł o tern Innocentemu IV, który, aby już raz zakończyć to bezprawie, nadał Bazylice tytuł „Konventualis” czyli wyjęty z pod jurysdykcji Proboszczów i Biskupa, dlatego ojców mieszkających obok tejże Bazyliki powszechnie nazywano Konwentualnymi, i to imię zatrzymało się przy nas, gdyż aż dotąd owa Bazylika jest pod naszą opieką.

Spiker: Czy zakon Franciszkański przysłużył się wielce Kościołowi?

O. Justyn: Tak, Zakon nasz dał Kościołowi 9 Papieży, 12 Patriarchów, 70 Arcybiskupów przeszło 1000 Biskupów, oraz niezliczoną liczbę uczonych, męczenników i wielkich świętych.
Spiker: Kiedy przybyli Pierwsi Franciszkanie Konwentualni do Stanów Zjednoczonych?

O. Justyn: Około 100 lat temu. 80 lat temu została już założona Prowincja niemiecka, do której należało kilka parafii polskich i kilkunastu księży polskich, między tymi był O. Leopold Moczygęba, który pierwszy powziął myśl zbierania ofiar na pobudowanie Polskiego Seminarium w Detroit, obecnie w Orchard Lake Mich.

Spiker: Ile jest Franciszkanów Konwentualnych na całym świecie?

O. Justyn: Według statystyk Zakonu z roku 1933 jest nas 4249.

Spiker: Kiedy powstała obecna Polska Prowincja, której Ojciec Justyn jest Prowincjałem?
O. Justyn: W roku 1905.

Spiker: Przez kogo?

O. Justyn: Przez śp. Ojca Jacka Fudzińskiego, który przedtem był Prowincjałem Niemieckiej Prowincji w Stanach Zjednoczonych. Nasza Prowincja Polska miała swój początek przez odłączenie się od Ojców Polskich od Prowincji Niemieckiej.

Spiker: Kto był pierwszym Prowincjałem tej Polskiej Prowincji?

O. Justyn: Założyciel tejże, O. Jacek Fudziński.

Spiker: Ilu Ojców było przy założeniu tej prowincji?

O. Justyn: 6 ojców, 11 kleryków i 5 braciszków.

Spiker: Ilu członków teraz należy do tej Prowincji?

O. Justyn: Około 300.

Spiker: Ile parafii należało na początku do tej Prowincji?

O. Justyn: Pięć.

Spiker: W jaki sposób Ojcowie otrzymali parafię?

O. Justyn: Przeważnie na prośby Biskupów, kiedy nie mogli dać sobie rady albo z kłopotami finansowymi albo z nieporozumieniami ludu.

Spiker: Ile dziś ma ta Prowincja Parafii i w ilu stanach?

O. Justyn: 48 Parafii: w Massachusetts, Connecticut, New York, Pennsylvania, Missouri, Detroit Mich, Illinois, New Jersey, w Kanadzie, w Maryland, Wisconsin.

Spiker: Gdzie początkowo uczyli się polscy studenci Polskiej Prowincji?

O. Justyn: W Kollegium św. Franciszka w Trenton, NJ. Nowicjat odbywali w Syracuse, NY. Obie te uczelnie należały do Prowincji Niemieckiej. Na dalsze studia wysyłani byli do Rzymu, Krakowa lub Belgii i Kanady.

Spiker: W którym roku pobudowana została polska wyższa szkoła?

O. Justyn: Rozpoczęta została w roku 1925 a ukończona w roku następnym. Grunt na ten cel był już zakupiony przez śp. Ojca Jacka Fudzińskiego w roku 1916. Posiadłość ta składała się z 25 akrów ziemi w Athol Springs w pobliżu jeziora Erie. Później dokupiliśmy 10 akrów więcej; pomału kupowaliśmy dodatkowe akry; dziś mamy ponad 40 akrów.

Spiker: W jaki sposób przyszło do budowy polskiej wyższej szkoły?

O. Justyn: Przy końcu roku 1924 gromadka młodych polskich profesjonalistów, zadecydowała zwołać szerszy ogół publiczności i wysondować opinię, co do budowy wyższej Polskiej Szkoły. Na pierwszym zebraniu, na które stawiło się około 30 wybitniejszych Polaków, nie doszło do żadnej uchwały. Widząc że sprawa za powolnie idzie, wziąłem ja w moje ręce i udałem się do śp. Biskupa Turnera, przedstawiłem mu projekt budowy. On chętnie zgodził się i dał pozwolenie na kolektowanie funduszu na ten cel po wszystkich parafiach w Buffalo. Gdy odbyło się drugie posiedzenie profesjonalistów, i ci dowiedzieli się że już początek został zrobiony przez 00. Franciszkanów, i że kolekty mają odbyć się po parafiach, zorganizowali się w Stowarzyszenie Drajwerów, i zabrali się do gorliwej pracy dniem i nocą z takim skutkiem, że fundusz rósł tak prędko, że już po sześciu miesiącach przystąpiliśmy do budowy tej wyższej polskiej szkoły.

Spiker: Jak długo trwała budowa?

O. Justyn: Czternaście miesięcy.

Spiker: Kiedy została ta Wyższa Szkoła oficjalnie otwarta dla studentów?

O. Justyn: 1-go września 1927 roku.

Spiker: Ilu studentów było na początku?

O. Justyn: 89.

Spiker: Ilu studentów jest obecnie?

O. Justyn: 54.

Spiker: Czy kolegium zaraz na początku było pobudowane tak, jak się teraz przedstawia?

O. Justyn: Nie, gdyż w roku, 1928 czyli w rok po rozpoczęciu szkoły, gdy pierwotny budynek okazał się za mały, dodane zostały dwa skrzydła.

Spiker: Czy kolegium zaraz na początku było pobudowane tak, jak się teraz przedstawia?

O. Justyn: Nie, gdyż w roku, 1928 czyli w rok po rozpoczęciu szkoły, gdy pierwotny budynek okazał się za mały, dodane zostały dwa skrzydła.

Spiker: Ilu Ojców uczy w tej szkole?

O. Justyn: 8.

Spiker: Kto wykonuje prace w budynku i w około budynku?

O. Justyn: Trzech Braciszków zakonnych oraz kilka niewiast. 

Spiker: Jakie nauki studenci tam pobierają?

O. Justyn: Te same jak w szkołach rządowych, w dodatku religię i polska literaturę.

Spiker: Jak długo trwa kurs, i ile kosztuje?

O. Justyn: Cztery lata według przepisów Stanowych! Przepisany koszt jest $250.00 rocznie.

Spiker: Ilu studentów otrzymuje ten kurs za darmo?

O. Justyn: dwóch obecnie, inni zaś płaca według możności, gdyż depresja wszystkich przycisnęła. Jedni płacą tygodniowo bardzo mało, drudzy $100.00 rocznie. Inni $150.00, drudzy $130.00 a nawet $60.00.

Spiker: Kto może zapisać się na kurs?

O. Justyn: Każdy zdolny i zdrowy chłopiec po ukończeniu szkoły Parafialnej lub publicznej.
Spiker: Czy jest tam miejsce na więcej studentów?

O. Justyn: Jest tam miejsce na 300 studentów, brak jednak finansów nie pozwala nam na przyjęcie tej liczby.

Spiker: Czy uczelnia ta jest tylko dla tych, którzy mają zamiar kształcić się na księży?

O. Justyn: Jest tak dla tych, którzy maja zamiar uczyć się na kapłanów, jako też i dla tych, którzy chcą się wyuczyć by prowadzić życie w handlu, interesie lub innej profesji. Dla tych, którzy mają zamiar zostać Franciszkanami mamy Nowicjat w Ellicott City a Seminarium w Granby Mass.

Spiker: W jaki sposób utrzymuje się szkoła w Athol Springs?

O. Justyn: Przez zapłaty za szkolę, przez dobrowolne ofiary, dobrych ludzi i prawdziwie miłujących ubogich chłopców i z Balu Dobroczynnego.

Spiker: Czy dorocznego balu dobroczynnego już więcej nie będzie?

O. Justyn: Będzie w środę przed Dniem Dziękczynienia; A więc nasi kochani Drajwerzy wkrótce zaczną wasz wszystkich odwiedzać. Bądźcie więc gotowi i okażcie im dobre serce w tak błogiej pracy. Zarazem 25 lipca obchodzić będziemy dziesięciolecie istnienia wyższej Szkoły. W dniu tym odbędzie się piknik Godziny Różańcowej.

Po więcej informacji prosimy odwiedzić naszą stronę internetową: www.rosaryhour.com

Godzina Różańcowa Ojca Justyna
P.O. Box 454

Athol Springs, NY 14010