SAKRAMENT POKUTY DZIEŁEM ODKUPIENIA

Radiowe przemówienie wygłoszone przez O. Korneliana Dende, OFMConv.

w ramach programu GODZINY RÓŻAŃCOWEJ O. JUSTYNA

18 marzec, 1990

SAKRAMENT POKUTY DZIEŁEM ODKUPIENIA

Witam Was Zacni Rodacy i Miłe Rodaczki staropolskim Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!

Pisarz francuski Jean Claude Barreau w swej pięknej książce "Ewangelia dla każdego z nas" zwraca uwagę, że dramat odkupienia nie rozgrywa się wśród dobrych i złych, bo w oczach Bożych wszyscy są grzeszni. Tłem jego rozważań jest Golgota i zachowanie się dwóch łotrów, z których jeden wisi po lewej, a drugi po prawej stronie Jezusa.
Jeden znieważa Jezusa i żąda, aby dowiódł, że jest Mesjaszem i królem przez dokonanie czynu okazującego jego władzę, jakiegoś czynu magicznego: "Czy Ty jesteś Mesjaszem? Ocal więc siebie i nas!" Drugi łotr po prostu prosił ze skruchą, żalem i wiarą: "Jezu, wspomnij na mnie, gdy przyjdziesz do swego królestwa" (Łk 23, 39 nn.).
Może święty Łukasz Ewangelista umyślnie zachował tę scenę na Golgocie, aby wykazać, że wiara rozgrywa się zawsze między grzesznikami. Jest to zresztą to, co miał na myśli pisarz Kierkegaard: "Dla chrześcijanina przeciwieństwem występku nie jest cnota, lecz wiara." Dobry łotr nie miał już czasu na cnotliwe życie, ale został zbawiony przez akt wiary, akt całkowitego zaufania wobec Chrystusa i dlatego właśnie jest on dziś z Jezusem w Królestwie (Pax 1973, por. str. 186).
Przejdźmy do sprawy naszego odkupienia, które nam wysłużył Chrystus na krzyżu, a którego udziela nam w sakramencie Chrztu świętego, i które miłościwie odnawia w Sakramencie Pokuty. Stad dzisiejsza pogadanka ma tytuł:

SAKRAMENT POKUTY DZIEŁEM ODKUPIENIA

Udaremnianie zamiaru Bożego

Pan Jezus zrobił raz wyrzut faryzeuszom i uczonym w Prawie, że "udaremnili zamiar Boży względem siebie" (Łk 7, 30). O jakim to zamiarze Pan Jezus mówił? Na czym ten zamiar polega? Odpowiedź nam daje katechizm katolicki: zamiarem Bożym jest odkupienie człowieka od grzechu, to jest od buntu przeciwko Bogu, od skutków chodzenia własnymi drogami i lekceważenia nakazów Bożych.
Objawienie zamiaru i planu Bożego tkwi już w samym imieniu Jezus. W czasie zwiastowania Bóg powiedział Maryi przez usta Anioła Gabriela: "I nadasz mu imię Jezus, On bowiem zbawi lud od jego grzechów" (Mt l, 21). Później Chrystus osobiście określił zamiar i plan Boży wobec ludzkości. W czasie nocnego spotkania z członkiem najwyższej Rady Żydowskiej Nikodemem, rzekł: "Tak Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy kto w Niego wierzy, nie zginaj, ale miał życie wieczne. Albowiem Bóg nie posłał swego Syna na świat po to, aby świat potępił, ale po to, by świat został przez Niego zbawiony" (J 3, 16).
Faryzeusze i uczeni w Prawie udaremnili zamiar Boży odkupienia ich od grzechów przez to, że uważali się za sprawiedliwych. Za grzeszników uważali innych — celników, Samarytan, jawnogrzesznice i pogan. Sądzili, że jako sprawiedliwi, nie potrzebują oczywiście odkupienia. Zamiar Boży udaremnił także ogół narodu żydowskiego. Lud szukał u Chrystusa pociechy, cudów, które mogłyby poprawić ich osobistą sytuację życiową, albo wzbudzić sensację, rozgłos.

Kryzys pokuty

Sposób odnoszenia się do Sakramentu Pokuty mówi nam jaki jest stosunek dzisiaj żyjących ludzi do odkupienia?! Przypomniałem w poprzednich pogadankach, że niestety wielu współczesnych nie ma poczucia grzechu i potrzeby Spowiedzi, uważa się niemal za niepokalanie poczętych. Są święcie przekonani, że nie potrzebują odkupienia. Tym również grozi niebezpieczeństwo udaremnienia zamiaru Bożego, przejście obok Zbawiciela bez zwrócenia uwagi na Jego miłosierdzie. Grozi to nie tylko współczesnym poganom i odpadłym od wiary chrześcijanom, katolikom, ale i nam, którzy pozostajemy w Kościele. Obserwujemy niepokojące bardzo zjawisko przystępowania do Stołu Pańskiego całej wspólnoty bez korzystania z Sakramentu Spowiedzi.
Byłby to chwalebny objaw chrześcijańskiej pobożności, gdyby wszyscy rzeczywiście byli ozdobieni szatą łaski uświęcającej. W tym przecież celu Pan Jezus ustanowił Mszę świętą, ażeby podczas Uczty Eucharystycznej jednoczyć się z nami. Komunia Święta stanowi integralną część Mszy świętej. Kto bierze w niej udział powinien rzeczywiście być przygotowany do Uczty Eucharystycznej i godnego przyjęcia Pana Jezusa do serca swego. Rzeczywistość jednak zdaje się być inna, nie tak idealna. Rodacy przybywający z Polski pytają zgorszeni: "Ojcze, czy ci wszyscy są aniołami? Czy wszyscy są bez grzechu? W soboty konfesjonały są puste!'' Obecni ze zrozumiałym zgorszeniem rozpoznają również rozwiedzionych i żyjących w nieprawym związku małżeńskim, którzy również odważają się zbliżać w niedzielę do Stołu Pańskiego!
Wszyscy przeżywają głęboki kryzys Sakramentu Pokuty, jeśli zaniedbują Spowiedź sakramentalną całymi latami. Nikt nie powinien zadawać takiego gwałtu swojemu sumieniu katolickiemu, usypiać go i nawet bez Wielkanocnej Spowiedzi przystępować do Komunii Świętej. Jeśli przerażające zło dostrzegamy dzisiaj u innych, zdobywajmy się również na uczciwą ocenę swego sumienia przed Bogiem. Nie bądźmy podobni do faryzeuszów, którzy uważali się za sprawiedliwych, a tylko celników i pogan i drugich uważali za grzeszników! Czy wielu nie przychodzi do kościoła tylko ze zwyczaju, ze względów towarzyskich, po pociechę, po łaskę zdrowia cielesnego, powodzenia materialnego, nie odczuwając potrzeby odkupienia? Prawdziwa wiara ma wpływ na poprawę życia. Stąd Sakrament Pokuty jest ściś powiązany z Eucharystia. Sakrament Pokuty przygotowuje nas do godnego sprawowania i przyjęcia Eucharystii. Praktyka Spowiedzi jest normalnym objawem chrześcijańskiej pobożności. Stąd nie zaniedbujmy Spowiedzi, by nie udaremnić zamiaru Bożego względem siebie z wielkim zagrożeniem swej duszy, narażając się na utratę zbawienia wiecznego. Niektórzy tak zaniedbali się w praktyce Spowiedzi, że nie myślą o niej nawet w obliczu śmierci grożącej!

Potrzeba Spowiedzi

Spowiedź, wyznanie win, jest potrzebą serca ludzkiego. Ktoś powiedział, że gdyby Spowiedzi nie było, trzeba by ją było wymyślić. Słynny angielski powieściopisarz, poeta i działacz społeczny Gilbert K. Chesterton zmarły krótko przed wybuchem drugiej wojny światowej, za główną przyczynę swego nawrócenia na katolicyzm podał potrzebę Spowiedzi. Ludzie żyjący z dala od Boga i ci, którzy łamią Jego przykazania, wszyscy podświadomie czują potrzebę Spowiedzi, dlatego wymyślają różne jej namiastki. W nieświadomym poszukiwaniu Boga, wymyślają sobie jakąś formę spowiedzi na swoim własnym poziomie. I tak, ażeby w niektórych fabrykach podnieść wydajność, Amerykanie i Japończycy wprowadzili na użytek robotników "spowiedników świeckich": kto chce się uwolnić od swoich win za popełnione winy i z tym związanych kłopotów, wypowiada je człowiekowi.
Komunizm jest karykaturą religii i nie cofnął się przed deprawacją sumień ludzkich, wprowadzając pod terrorem coś w rodzaju katolickiej spowiedzi. Zobowiązywał winowajcę, by zgłosił się do politruka lub sędziego śledczego i sam przeprowadził przed nim samokrytykę, wyznał swe błędy i przewinienia popełnione przeciwko ideologii marksistowskiej, choć wszyscy wiedzą, że ideologia ta jest zbiorem kłamstw i podstępnym sposobem uciemiężenia człowieka. Dobrowolne pokajanie się miało zdruzgotać poczucie osobistej ludzkiej godności i wciągnąć nieszczęsną ofiarę do współpracy ze złem i do ciemiężenia drugich. Zapewnienie bezkarności, obietnica uniknięcia kary, a nawet awansu, to szczyt deprawacji!
A czymże są tak zwane "talk-shows" w telewizji, jak nie namiastką spowiedzi? W czasie seansu goście publicznie wyciągają ze swego wnętrza różne brudy moralne, ohydne sprawy, zaniedbania obowiązków po to, by uzyskać od słuchaczy i widzów "rozgrzeszenie", a w konsekwencji równowagę psychiczną i pokój. Ci, którzy nie mają odwagi przyznać się do swych słabości, błędów i win publicznie, korzystają z rubryki listów i porad w popularnych czasopismach. Jedną z nich jest słynna poradnia pod nazwą "Dear Abby." Pisanie do czasopism jest często okazją do "spowiedzi" i szukaniem "kierowników sumienia" u ludzi, którzy mają pomieszane pojęcie zła i dobra.
I wreszcie coraz więcej jest takich, którzy nie chcą uklęknąć przed kapłanem zastępującym Miłosiernego Chrystusa, co jakiś czas rozkładają się całą długością swego ciała na leżance psychoanalityka, aby rozwikłał ich problemy psychiczne, często owoc nieodpuszczonych grzechów.

Spowiedź, dziełem odkupienia

Serce człowieka roi się od przeróżnych złych namiętności. Jest ono ukrytym zbiornikiem niezliczonych win. Zbrodnie, przestępstwa, nadużycia podawane przez środki społecznego przekazu — radio, telewizję i prasę stanowią przysłowiowy
czubek góry lodowej. Przypomnę jeszcze raz słowa Marii Dąbrowskiej z jej powieści "Przygody człowieka myślącego": "Gdybyśmy wiedzieli ilu wykroczeń jesteśmy winni, to nikt nie byłby w stanie znieść życia, tak mało w nas niewinności."
Sam człowiek nie zepchnie swych grzechów do podświadomości, jak brudu pod dywan. Nie usunie ich z oczu kompletnie. Nie odpuszczone, odezwą się psychozą, nerwicą, lekiem, albo koszmarnym snem. Nie zazna człowiek prawdziwego pokoju, równowagi ducha. Nie będzie się cieszył życiem jak dziecko. Prędzej czy później będzie musiał się zająć swoimi winami. Ale własne pomysły pozbycia się grzechów też nie pomogą. To tylko namiastki Spowiedzi. W końcu musimy szukać ucieczki w Bogu i odkupienia u Chrystusa, który nas zapewnia: "Pokój mój daję wam. Nie tak jak świat daje, Ja wam daję." Chrystus ustanowił Sakrament Pokuty, jako owoc swego odkupienia dla naszego ratunku.
Nie udaremniajmy więc zamiaru Bożego. Nie lekceważmy planu odkupienia. Chrzest dał nam łaskę dziecięctwa Bożego. Sakrament Pokuty daje nam sposobność nawrócenia się i duchowej odnowy. Prędzej się jednak nie nawrócimy, jeśli nie spostrzeżemy, żeśmy pomylili drogę, zbłądzili, przekroczyli przykazania Boże, że jesteśmy grzeszni.
Nie myślmy o tym "co kapłan sobie o nas pomyśli." On też jest istotą ułomną i potrzebuje odkupienia. W nim spotykamy Chrystusa, który udzielił mu władzy odpuszczania grzechów. Nie przejmujmy się w ludzki sposób swoimi grzechami, ale zaufajmy Miłosierdziu Bożemu. Cieszmy się tym, że Spowiedź otwiera nam drogę do Serca Jezusowego, do Jego przebaczającej miłości. W Sakramencie Pokuty Jezus przekazuje nam swą zwycięską moc zmartwychwstania. Wierzmy całym sercem i duszą, że "On jest zmartwychwstaniem i życiem," i w Jego sakramentalnym rozgrzeszeniu otrzymamy zapewnienie: Zaprawdę powiadam ci, że jeśli będziesz we Mnie wierzył, przyjmę cię do raju, wprowadzę do domu Ojca, gdzie mieszkań jest wiele. Uprzedziłem cię do nieba, aby przygotować ci miejsce wiecznego szczęścia.